Siber Zorbalık Nedir?
İnternet teknolojisinin gelişmesi ile kişiler arası iletişim sanal ortama da taşınmıştır. Bununla birlikte iletişimin başka bir boyutu olan zorbalık ve baskıda sanal ortama taşınmıştır. Sanal ortamda uygulanan bu baskı biçimine literatürde siber zorbalık denilmektedir.
Siber Zorbalık Çeşitleri Nelerdir?
1. Dışlama:
Siber zorba dışlama amacıyla hedef çocuğa çeşitli mesajlar yollar. Akranları ve grubu tarafından kabul edilme ihtiyacı duyan genç çocuk ise bu mesaj sonucu yıkılır.
2. Saldırma:
Genelde grup sohbet odalarında, whatsapp gruplarında, mesajlaşmalarda küfür, şiddet içeren sözlerle ortaya çıkan bir siber zorba taktiğidir. Zorbalığa uğrayan mağdur incinir, kırılır ve utanç duyar.
3. İfşaa:
Hedef çocuk ya da gencin kişisel görüntüsünün istemi dışında herkese gönderilmesine ifşaa denir. Bu hedef görüntüler ya da bilgiler hassas bilgiler ya da cinsel içerikli, özel görüntüler olabilir. Çoğu zaman bu görüntüler kurban tarafından yakın arkadaşları ile paylaştığı görüntülerdir ve siber zorba tarafından tehdit amaçlı olarak kullanılabilir.
4.Taciz:
Taciz, siber mağdura korku veren, şiddet içerikli mesajlar gönderilmesidir. Bu tehdit eden mesajlar, zorbalığa uğrayan çocuğa sık sık gönderilir ve sanal ortam dışına da yansıyabilir.
5.Başkası adına sahte hesap açıp, onun kimliğine bürünmek:
Siber zorbanın kurbanın kimliğine bürünmesi için dijital olarak pek çok bilgisine erişebilmesi gerekir. Siber zorbalar bu bilgileri ele geçirdikten sonra hedef çocuğu / kurbanı taklit ederek sosyal paylaşım sitelerinde, emaillerde çirkin paylaşımlarda bulunabilmektedir.
6.Kötüleme, dedikodu:
Kötüleme taktiği hem klasik akran zorbalığı hem de siber zorbalıkda kullanılır; siber zorbaların, bilinçli olarak mağdurun kişiliğine veya dostluklarına zarar vermek için hedef çocuğa karşı kötü söylentiler, dedikodu ve gerçek dışı ifadeleri barındıran zorbalıktır.
7.Resimler veya Videolar Paylaşma:
Elektronik cihazlar aracılığı ile bireylerin görüntülerini izinsizce çekip; çocuğun banyodaki, soyunma odasındaki, hatta yatak odasındaki fotoğrafı ya da videosu ya bir cep telefonu ile ya da bilgisayarının kamerasından gizli olarak istem dışı çekilir ve dağıtılır.
Siber Zorbalığın Çocuk ve Ergenler Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Siber Zorbalığa maruz kalan çocuklarda depresyon, yalnızlık, üzüntü, mutsuzluk, depresyon ve kaygı gibi belirtiler görülür. Ayrıca siber mağduriyet yaşayan bazı çocukların intihar girişiminde bulunabildiği de gözlenebilmektedir.
Ayrıca, siber zorbalık ya da mağduriyet: bu durumu yaşamayan kişilerde de olumsuz etki yaratabilmektedir. Çünkü siber zorbalık uygulama alanının geniş olmasından dolayı bir çok çocuk ya da ergende özenme ya da örnek alma ile birlikte kolayca öğrenilen yeni bir davranış biçimine dönüşebilmektedir.
Ek olarak Ülkemizde ve dünya genelinde siber zorbalığa maruz kalarak intihar eden kişilerle karşılaşılıyor. Bu konuda daha geniş bir örneklendirme yapacak olursam Avusturalyanın Melbourne şehrinde yaşayan Türk kızı Şeniz, internette tehdit ve hakarete maruz kaldığı için geçmiş dönemlerde gündemde yer aldı. Buna benzer oldukça fazla intihar girişiminin varlığı gözlemleniyor.
Siber zorbalık nasıl önlenir ? Aile ve okul bu konuda ne yapabilir?
Ebeveyn, akran ve okul ortamında ki problemin yarattığı boşluğu internet kullanımıyla doldurmaya çalışan bireylere yönelik, sosyal faaliyetler barındıran ve sosyalleşmesini sağlayan önleyici programların geliştirilmesi, kişiye siber ortam dışında yeni faaliyetler yapabileceği farkındalığını kazandırarak, siber zorbalığı ve mağduriyeti önemli derecede önleyebilir.
Ayrıca ebeveynlerin çocuklar ve ergenlerin interneti doğru kullanımı konusunda bilgilendirilmesi, gençler için internet kullanım becerilerini ve interneti doğru kullanımını geliştirecek programların bulunması siber zorbalık ve siber mağduriyetle karşılaşmada önleyici olacaktır.