Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) üye ülkelerce, 1987 yılından bu yana, tüm dünyada kutlanan bir gündür.

Bu günde, sigara kullanıcılarının 24 saat süreyle sigarayı bırakmaları teşvik edilmektedir. Günümüzde her yıl dünya genelinde 5.4 milyon kişinin ölümüne neden olan ve yaygın bir hale gelen tütün kullanımının küresel olarak sağlık üzerine etkilerine dikkat çekilmesi amaçlanmaktadır.

Biz de bu hafta yine sigara ve akciğer kanseri ilişkisine değineceğiz.Tütün kullanımının kanser tanısı konulduktan sonra bile hastalar tarafından yüksek oranda kullanıldığına dikkat çekmek isterim.

Yine çok ünlü bir yeşilçam sinema sanatçımızın hafta içinde ABD’de akciğer kanseri nedeniyle ameliyat olması gözleri yine tütün kullanımı ve akciğer kanserine çevirmiş durumda.

Sigara kullanımı kötü huylu ya da kötü huylu olmayan  hastalıklara bağlı ölümlerin en yaygın önlenebilir nedenidir . Özellikle geçtiğimiz yüzyılda sigara kullanımının artmasıyla birlikte akciğer kanseri vakalarının görülme sıklığında da dramatik bir artış olmuştur .

Akciğer kanseri dünya çapında en fazla ölüme yol açan  kanser türüdür. Akciğer kanseriyle sigaranın ilişkisi ise neredeyse 100 yıla yakın bir süredir bilinmektedir. Akciğer kanseri olgularının %87-90’ının ortaya çıkması sigara kullanımına atfedilebilir ve sigara içenlerin akciğer kanserinden hayatını kaybetme ihtimalleri sigara içmeyenlere göre 22 kat daha fazladır.

Tüm kanser vakalarının %30’unun ve tüm akciğer kanseri vakalarının %90’ının nedeni sigara kullanımıdır diyebiliriz . Buna rağmen özellikle gelişmekte olan toplumlarda sigara tüketimi hızla artmaktadır. Önceleri erkekler tarafından kullanımı sık olsa da gelişmiş ülkelerde kadın popülasyonunda da sigara kullanımı zaman içerisinde giderek artmıştır.

Buna paralel olarak kadınlar arasında da akciğer kanseri görülme sıklığı artış göstermektedir . Sigara, her ne kadar nedeni olarak rol alsa bile akciğer kanseri tanısı kesinleştikten sonra hastaların tedavi süreçlerini ve hastalığın gidişatını da yakından etkilemektedir. Özellikle sigara kullanmaya devam eden ya da kısa bir süre önce sigara kullanmayı bırakmış hastalar, yapılan ameliyat sonrası daha fazla komplikasyonla karşılaşmaktadır.

Ayrıca bu konuda yeterli çalışma yapılmış olmasa da sigara kullanımının, karaciğeri etkileyerek kemoterapi sırasında verilen ilaçların tedavi etkinliğini azaltabileceği düşünülmektedir . Kemoterapiye bağlı meydana gelebilecek toksisite oranı da sigarayı bırakan hastalarda daha az görülmektedir . Bu nedenle sigara kullanımı bu tedavilerden sonra gelişebilecek komplikasyonları da arttırmaktadır.

Üzerinde durulması gereken bir diğer konu ise yaşam kalitesidir. Pek çok akciğer kanseri hastası nefes darlığı  ve öksürük gibi sigara tarafından artırılan durumlarla karşılaşmaktadır ki bu da yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir .

Sigarayı bırakanlarda genel sağlık koşullarının iyileşmesiyle birlikte anlama algılama iletişim kurma  gibi fonksiyonlar ve psikolojik fonksiyonlarda da iyileşme görülmektedir.

Akciğer kanseri tanısı konduktan sonra sigara kullanmaya devam etmenin tüm bu zararlarına rağmen, yapılan bir çalışmaya göre tüm kanser hastalarının %46-75’i tanı konduğu anda sigara içmekteyken bu hastaların %14-58’i tanı sonrasında sigara içmeye devam etmektedir.

Bununla birlikte bazı araştırmalar sigarayla ilişkili bir rahatsızlığı olan hasta yakınlarının da bir kısmının sigara kullanmaya devam ettiğini göstermektedir.

Tütünsüz , sağlıklı günler dilerim.