KASIM GÜLEK (1905-1996)

Ataları Orta Asya’dan Anadolu’ya gelen ve Tarsus’un Gülek nahiyesine yerleşen Yörük bir aileye mensup olan Kasım GÜLEK, 1905 yılında Adana’da, Kimyager Hacı Hafız Mustafa Rıfat Efendi ve Tayyibe Hanım’ın oğlu olarak doğdu. 

İlkokula, Adana Turan Mektebinde başladı. Daha sonra gitmiş olduğu Mekteb-i Sultanî (Galatasaray)’den Robert Kolej’e geçti ve buradan mezun oldu.

Babası Kimyager Hacı Hafız Mustafa Rıfat Efendi, İttihat ve Terakki Cemiyetinin Çukurova bölge sorumlusu olduğu için küçük yaştan itibaren memleket meselelerinin tartışıldığı bir ortamda büyüdü.
1928 yılında, Paris’teki “Ecole des Sciences Politiques”i bitirdikten sonra Columbia Üniversitesinde iktisat dalında doktorasını tamamladı.

Rockefeller Vakfı bursiyeri olarak daha sonra Londra Üniversitesinde ve Keynes’in öğrencisi olduğu Cambridge Üniversitesinde İktisat ve Maliye bölümlerinde öğrenim gördü. Almanya’da Berlin ve Hamburg Üniversitelerinde doktora sonrası çalışmalar yaparak hukuk eğitimini tamamladı.

Eğitime çok önem veren babası Mustafa Rıfat Bey’in teşvikiyle dünyanın en iyi eğitim kurumlarında burslu olarak okuyan Kasım GÜLEK; Arapça, Farsça, İngilizce, Almanca ve Fransızca olmak üzere 8 dil bilmekteydi. 

Ekonomi Bakanlığında İş ve İşçiler Bürosu Müdürlüğü görevinden sonra, ATATÜRK’ün talimatıyla siyasete giren Kasım GÜLEK, 1940 yılında Bilecik’ten milletvekili seçilerek TBMM’ye girdi. İki dönem Bilecik Milletvekilliğinden sonra 1946 yılında Adana’dan milletvekili seçildi. 1946 yılında, CHP’nin Genel İdare Kurulu üyeliğine seçildi.

Kasım GÜLEK, TBMM’de Avrupa Konseyi ve Kuzey Atlantık Asamblesi gibi dış delegasyonlarda aktif görevlerde bulundu. TBMM Ticaret Komisyonu Başkanlığı yapan Kasım GÜLEK, 1947 yılında Hakan SAKA Kabinesinin en genç bakanı olarak Bayındırlık Bakanlığına; 1948 yılında Ulaştırma Bakanlığına getirildi.

1949 yılında Kore’ye giderek orada yeni göreve başlamış olan Birleşmiş Milletler Kore Komisyonu’nun Başkanlığına seçildi. 1950 seçimlerinde büyük yenilgiye uğrayan CHP’nin Genel Sekreteri seçme yetkisinin Parti Meclisinden alınarak delegelere verildiği ilk kurultay olan VIII. Kurultay’ında Genel Sekreter seçildi.

Bundan sonraki 15. Kurultay’a kadar yapılan tüm kurultaylarda Genel Sekreter seçilen Kasım GÜLEK, 1950-1959 yılları arasında aralıksız olarak CHP Genel Sekreterliği görevini sürdürdü. Yoğun memleket gezileri ve siyaseti halkla iç içe yapmasından dolayı halk arasında “çarıklı politikacı” lakabıyla anılan Kasım GÜLEK, CHP’nin yeniden güçlenmesinde büyük rol oynadı. 1959 yılında, görevinden istifa eden Kasım GÜLEK, 1961 yılında Adana Milletvekili seçildi. Aynı zamanda, Adana ili temsilcisi olarak Temsilciler Meclisi’ne de seçilmiştir.

1965 yılında, Adana’dan bağımsız milletvekili seçilen Kasım GÜLEK, 1968 yılında Kuzey Atlantik Asamblesi Başkanlığına seçildi. 1967 yılında; Sadrazam ve uzun yıllar Girit Valiliği yapan Mustafa Naili Paşa’nın torunu ve 5. Dönem Adana Milletvekili Esma NAYMAN’ın yeğeni Nilüfer DEVRİMEL Hanım ile evlendiler. Bu evliliklerinden Tayyibe ve Mustafa isimli iki çocukları oldu.

Kızı Tayyibe Hanım da, babası gibi, ülkesine ve milletine hizmet amacıyla 21. Dönem Adana Milletvekili olarak TBMM’ye girmiş ve Kıbrıs’tan sorumlu Devlet Bakanlığı yapmıştır. Kasım GÜLEK, 1969 yılından 1973 yılına kadar Cumhuriyet Senatosu üyeliği yaptı. 

Uluslararası kariyerleri ise, Birleşmiş Milletler Kore Komisyonu Başkanlığı, Kuzey Atlantik Asamblesi Başkanlığı, Avrupa Konseyi Kurucu Üyeliği, Avrupa Konseyi Parlamenter Asamblesi Başkan Yardımcılığı, NATO Parlamenterler Konferansı Başkan Yardımcılığı, Atlantik Enstitüsü Başkanlığı, Doğu Akdeniz Kalkınma Enstitüsü İkinci Başkanlığı gibi görevlerdir. 

19 Ocak 1996 tarihinde 91 yaşındayken vefat etti ve Adana Asri Mezarlığı’na defnedildi.